Antynowotworowa profilaktyka zdrowia w ciąży
Ciąża jest szczególnym okresem w życiu kobiety. W ciągu dziewięciu miesięcy zarówno sama ciężarna, jak i osoby z jej najbliższego otoczenia, a także lekarze oraz położne dbają o optymalizację działań mających na celu ochronę jej zdrowia. Szereg tych działań jest regulowany ustawowo, i wynika z rozporządzeń Ministra Zdrowia.
Nierzadko spotykamy pacjentki w wieku okołomenopauzalnym, które wspominają, że profilaktyczne badania antynowotworowe ostatni raz wykonały w czasie ciąży. Wniosek z tego taki, że opieka zdrowotna, którą objęte zostają ciężarne jest najefektywniejszą częścią systemu opieki zdrowotnej nad kobietami w zakresie antynowotworowej, ginekologicznej profilaktyki zdrowia. Dla przykładu badanie cytologiczne z szyjki macicy jest wykonywane u prawie 100% ciężarnych. Niestety, biorąc pod uwagę, że mówią to pacjentki w wieku okołomenopauzalnym – to znaczy kobiety, które w ciąży były już jakiś czas temu – możemy stwierdzić, że brakuje efektywnego systemu promowania profilaktyki antynowotworowej poza okresem ciąży. Oznacza to, że wiele pacjentek nie ma wiedzy na temat konieczności wykonywania badań profilaktycznych w trybie powtarzalnym, w ściśle określonych odstępach czasowych – niezależnie od tego, czy są obecnie w ciąży, czy też nie.
Ciąża a rozpoznanie nowotworu
Nowotwory rozpoznawane są u 0,2-1% ciężarnych, a spośród nich około połowę stanowią rak piersi i rak szyjki macicy. Dużo rzadziej pojawiają się nowotwory jajnika i trzonu macicy. Sposób i zakres leczenia są zależne od typu nowotworu, jego zaawansowania, ale przede wszystkim od zaawansowania ciąży i ogólnego stanu zdrowia matki. Jedną z podstawowych zasad przyjętych przy ustalaniu postępowania jest optymalne leczenie nowotworu oraz ratowanie życia i zdolności rozrodczych kobiety przy możliwie maksymalnej ochronie płodu.
Nieprawidłowości w szyjce macicy u ciężarnej
W przypadku stwierdzenia dysplazji szyjki macicy postępowanie jest zależne od stopnia dysplazji. Nawet w przypadku wystąpienia dysplazji średniego i dużego stopnia ryzyko przekształcenia nowotworowego jest bardzo niskie. W takich sytuacjach niezbędne jest kolposkopowe monitorowanie zmian szyjki macicy, czyli ich oglądanie pod dużym powiększeniem, z zastosowaniem odpowiednich barwników i światła zielonego. Bardziej inwazyjne procedury zabiegowe zazwyczaj wdraża się dopiero po porodzie, o ile zmiany nie ulegną samoistnemu wycofaniu.
Rak szyjki macicy, który nie zawsze musi wiązać się z bólem albo z krwistymi upławami, w sytuacji, kiedy pacjentka jest w ciąży, leczony jest operacyjnie. Leczenie radiochemioterapeutyczne jest uzależnione między innymi od zaawansowania raka.
Rak piersi u ciężarnej
Każda kobieta w ciąży powinna być poddana palpacyjnemu badaniu piersi, przez lekarza lub położną. Rekomendowane jest także wykonanie USG piersi. Rak piersi nie musi wiązać się z bólem ani z krwistym wyciekiem z brodawki. Jest wyczuwalny w badaniu palpacyjnym jako guz czy inna forma oporu tkankowego i ostatecznie rozpoznany w badaniu histopatologicznym po wykonaniu biopsji gruboigłowej. Następnie przeprowadza się diagnostykę obrazową, która pozwala na ocenę zaawansowania choroby. Leczenie chirurgiczne raka piersi jest przeprowadzane w ciąży, a radioterapia po porodzie. W drugim i trzecim trymestrze można rozważyć zastosowanie chemioterapii, jednak należy się wówczas liczyć z możliwością wystąpienia tak zwanych objawów niepożądanych.
Antynowotworowa profilaktyka zdrowia kobiet
Każda kobieta nie będąca w ciąży także powinna dbać o profilaktykę zdrowia i wykonywać badanie cytologiczne z szyjki macicy najrzadziej jeden raz na trzy lata oraz palpacyjne samobadanie piersi raz w miesiącu. Kobiety z nieobciążonym wywiadem rodzinnym w kierunku nowotworów piersi i przydatków – zgodnie z zaleceniami NFZ – powinny po 50. roku życia wykonywać mammografię, jeden raz na dwa lata. Kobiety mogą rozważyć przeprowadzenie tego badania częściej, w szerszym przedziale wiekowym, oraz dodatkowe wykonywanie USG piersi. W celu minimalizacji ryzyka rozwoju raka trzonu macicy i przydatków można rozważyć regularne wykonywanie badania USG przezpochwowego. Ponadto profilaktyczne, coroczne badania laboratoryjne z krwi można fakultatywnie uzupełnić o ocenę stężania markerów nowotworowych CA-125 i HE4.
Więcej informacji na temat profilaktyki zdrowia kobiet znajdziesz na
www.salusfeminis.pl.
Konsultacja ginekologiczna 220 zł
Konsultacja ginekologiczna + USG piersi z elastografią + USG przezpochwowe + cytologia LBC 670 zł
Usg piersi z elastografią 200 zł
